میدانیم در بسیاری از منازل و واحدهای آپارتمانی از رادیاتور به عنوان وسیله ایجاد گرمایش استفاده میشود. استفاده از رادیاتور جزو انتخابهای کم هزینه و بدون دردسر است که بسیاری از مالکان محترم ساختمان استفاده از آن را به دیگر تجهیزات ترجیح میدهند.
هر چند که در دنیا استفاده از رادیاتور بسیار محدودتر از قبل شده و به جای آن سیستمهای جدیدتر و کارآمدتر استفاده میشود.
در داخل رادیاتور آب گرم جریان پیدا میکند و این جریان آب گرم در تماس با هوای محیط اطراف قرار میگیرد و موجب گرم شدن آن میشود. گرم کردن آبی که داخل رادیاتور جریان دارد توسط سیستم موتورخانه مرکزی یا پکیجها انجام میشود.
نحوه انتخاب پکیج
انتخاب نوع رادیاتور بستگی به موارد زیادی دارد که ما توصیه میکنیم حتما با یک مهندس مکانیک طراح تاسیسات مکانیکی ساختمان در این زمینه مشورت نمایید. چرا که این موضوع نیازمند انجام یکسری محاسبات مهندسی است که بهترین انتخاب را برای شما به ارمغان بیاورد. اگر ظرفیت رادیاتور کمتر از مقدار مورد نیاز برآورد گردد شما در تامین گرمایش کافی برای مکان مورد نظر دچار مشکل خواهید شد. همچنین اگر ظرفیت آن بیشتر از حد مورد نیاز باشد موجب اتلاف انرژی خواهد شد.اما اگر کماکان اصرار دارید که خودتان این انتخاب را انجام دهید ما روشی را به شما پیشنهاد میکنیم که میتواند به شما در این انتخاب کمک کند هر چند که جای تحلیلهای دقیق مهندسی را نمیگیرد.قبل از ارایه نحوه انتخاب رادیاتور بهتر است کمی در مورد انواع رادیاتورها اطلاع داشته باشید.
انواع رادیاتورها
بطور کلی انواع رادیاتورها به دستههای زیر تقسیم میشوند.
- رادیاتور آلومینیومی
- رادیاتور پنلی
- رادیاتور فولادی
- رادیاتور برقی
رادیاتورهای آلومینیومی از رادیاتورهای فولادی راندمان بالاتری دارند و عملکرد بهتری دارند. همچنین برای استفاده در محیطهای مرطوب هم بسیار مناسب هستند اما گرانتر هستند.
رادیاتورهای فولادی هم بصورت پرهای تولید و ساخته میشوند ولی بعد از اینکه تولید شدند امکان اضافه یا کم کردن پرهها وجود ندارد ولی در رادیاتورهای آلومینیومی در هنگام نصب رادیاتور میتوان پرهها را اضافه یا کم کرد.
رادیاتورهای پنلی هم از جنس رادیاتورهای فولادی هستند ولی پرهای نیستند و بصورت یک پنل یکپارچه در طولهای مختلف ساخته میشوند. امروزه استفاده از این نوع رادیاتورها به علت هزینه کمتر و زیبایی بیشتر بسیار رواج یافته و در اکثر منازل مورد استفاده قرار میگیرد.
حال میتوان به بحث مربوط به انتخاب رادیاتور مناسب برای فضای مورد نظر در شهری مانند تهران، پرداخت. همانطور که قبلا در مقاله انتخاب پکیج اشاره شد، میبایست تلفات حرارتی فضای مورد نظر را محاسبه کنیم سپس با توجه به مقدار تلفات حرارتی میتوان ظرفیت رادیاتور را انتخاب کرد (توصیه اکید ما باز هم انجام محاسبات دقیق توسط مهندس مکانیک طراح تاسیسات مکانیکی ساختمان است).
انتخاب رادیاتور برای واحدهای بالای پارکینگ یا واحدهایی که روی زمین قرار گرفته اند:
مساحت فضای مورد نظر را درصورتیکه فقط یک دیوار آن با هوای سرد بیرون در ارتباط باشد در عدد ۱۱۰ ضرب میکنیم و ظرفیت رادیاتور آن فضا بر اساس kcal/hr بدست میآید. اگر بیشتر از یک دیوار با هوای سرد بیرون در ارتباط باشد، به ازای هردیوار ۲۰ درصد به عدد ۱۱۰ اضافه میکنیم. برای تفکیک فضای یک واحد مسکونی به ترتیب زیر عمل میکنیم:هر اتاق بصورت یک فضای مستقل؛ هال و آشپزخانه با هم بصورت یک فضای مستقل. همچنین مساحت سرویس بهداشتی توالت و حمام بسته به اینکه در سرویس به کدام فضا باز میشود با همان فضا جمع میشود. مثلا اگر یک اتاق خواب مستر دارای مساحت ۲۰ مترمربع باشد که یک دستشویی به مساحت ۴ مترمربع در داخل آن قرار گرفته است، کل فضای این اتاق خواب که به عنوان یک واحد مستقل در نظر گرفته میشود ۲۴ مترمربع خواهد بود.
انتخاب رادیاتور برای واحدهای میانی یک آپارتمان (واحدی که واحدهای بالا و پایین آن مسکونی است):
همه حالات آن مشابه حالت قبل است فقط میبایست مساحت هر فضای مستقل در عدد ۱۰۰ ضرب شود. اگر بیشتر از یک دیوار با هوای سرد بیرون در ارتباط باشد، به ازای هردیوار ۲۰ درصد به عدد ۱۰۰ اضافه میکنیم.
انتخاب رادیاتور برای واحدهایی که زیر بام ساختمان واقع شده اند:
همه حالات آن مشابه حالت قبل است فقط میبایست مساحت هر فضای مستقل در عدد ۱۲۰ ضرب شود. اگر بیشتر از یک دیوار با هوای سرد بیرون در ارتباط باشد، به ازای هردیوار ۲۰ درصد به عدد ۱۲۰ اضافه میکنیم. لازم به ذکر است شما از هر برندی بخواهید رادیاتور بخرید در مشخصات آن برند ظرفیت رادیاتور عنوان شده است. مثلا برای رادیاتورهای آلومینیومی که عمدتا در بلوکهای ۵،۷ و ۱۰ پره تولید میشوند ظرفیت هر پره از رادیاتور مشخص شده است.
همچنین رادیاتورهای پنلی هم در طولهای مختلفی مانند ۸۰ سانتیمتری، ۱۰۰ سانتیمتری، ۱۲۰ سانتیمتری و … تولید میشوند، ظرفیت هر کدام از رادیاتورها برای هر طول عنوان شده است. برای درک بهتر شما عزیزان به مثالی که در زیر آمده است، توجه نمایید: فرض کنید که میخواهیم ظرفیت رادیاتورهای یک واحد آپارتمانی در شهر تهران که بالای پارکینگ است را مشخص کنیم. این واحد شامل هال و آشپزخانه و دستشویی به مساحت کلی ۵۰ مترمربع و یک اتاق خواب که یک واحد دوش در آن قرار دارد به مساحت کلی ۱۵ متر مربع است. هال و آشپزخانه دارای ۲ دیوار در ارتباط با هوای بیرون و اتاق خواب فقط یک دیوار در تماس با هوای بیرون دارد.
چون این واحد بالای پارکینگ است برای فضای اتاق خواب که فقط یک دیوار در تماس با هوای بیرون دارد، مساحت آن را در عدد ۱۱۰ ضرب میکنیم:
۱۵ ×۱۱۰=۱۶۵۰ kcal/hr هال و آشپزخانه دارای دو دیوار در تماس با هوای بیرون است پس باید به عدد ۱۱۰ مقدار ۲۰ درصد اضافه کنیم:
۵۰ ×۱۱۰×۱٫۲=۶۶۰۰ kcal/hr
خرید رادیاتور پنلی
حال فرض کنید میخواهیم رادیاتور پنلی برای این واحد خریداری نماییم. کافی است به کاتالوگ یک سازنده نگاهی بیندازیم تا بتوانیم رادیاتور مورد نظر خود را انتخاب کنیم.شکل زیر از کاتالوگ یک شرکت استخراج شده است:
برای اتاق خواب میبایست دنبال ظرفیت حرارتی بالاتر از ۱۶۵۰ kcal/hr باشیم. اگر به کاتالوگ نگاه کنیم به انتخاب زیر میرسیم:
یعنی رادیاتور پنلی با ارتفاع ۵۵۵ میلیمتر و طول ۱۰۰۰ میلیمتر (۱ متر) جوابگوی نیاز ما است. زیرا ظرفیت حرارتی آن ۱۸۰۰ kcal/hr است که بالاتر از ۱۶۵۰ kcal/hr است. برای هال و آشپزخانه که ظرفیت مورد نیازمان ۶۶۰۰ kcal/hr است میتوانیم از دو عدد رادیاتور ۱۴۰ سانتیمتری و یک عدد رادیاتور ۱۰۰ سانتیتری استفاده کنیم.
که در مجموع ظرفیتی معادل زیر خواهندی داشت که از ۶۶۰۰ kcal/hr بیشتر است:
۲۵۲۰+۲۵۲۰+۱۸۰۰=۶۸۴۰ kcal/hr
رادیاتورهای آلومینیومی
اگر بخواهیم از رادیاتورهای آلومینیومی استفاده کنیم میبایست ظرفیت حرارتی مورد نیاز هر فضا را بر ظرفیت حرارتی خروجی هر پره تقسیم کنیم تا تعداد پرههای مورد نیاز مشخص شود. مثلا اگر بخواهیم برای اتاق خواب مثال قبل رادیاتور آلومینیومی انتخاب کنیم، باید اول کاتالوگ رادیاتور مورد نظر را که میخواهیم خریداری کنیم بررسی نماییم تا ببینیم ظرفیت حرارتی هر پره آن چقدر است. شکل زیر کاتالوگ یک نوع رادیاتور آلومینیومی را نشان میدهد. بطور مثال میخواهیم از مدل H600 خریداری نماییم. ظرفیت حرارتی خروجی هر پره برای این مدل رادیاتور همانطور که در شکل زیر مشخص است، ۱۷۹kcal/hr است.
بنابراین باید عدد ۱۶۵۰ kcal/hr را بر عدد ۱۷۹ kcal/hr تقسیم نماییم تا تعداد پرهها مشخص شود:
۱۶۵۰/۱۷۹=۹٫۲ حال باید این عدد را به سمت بالا گرد کنیم. بنابراین باید یک رادیاتور ۱۰ پره برای این اتاق در نظر بگیریم.